Neden Yüksek Lisans Yapmalıyız?
Günümüzde artan üniversite sayısı, eğitime ulaşımda kolaylaşan imkanlar, dijitalleşme vesaire gibi nedenlerle birlikte bir üniversiteden lisans mezunu olmak iyi bir liyakat kriteri olmaktan çıkmış, yetersiz kalmaya başlamıştır. Özel sektörde veya kamu kurumlarında işe alımlarda adaylarda görülmek istenenler, beklentiler önceki dönemlere nazaran çok daha üstün hale gelmeye başladı. Bu gibi durumlar da gençlerimize iyi bir kariyer gelişimi yapma sorumluluğu ve zarureti yüklüyor.
İyi temellendirilmiş bir kariyer, hayatımızda her zaman birçok kapının anahtarı haline gelebilir: Bu iyi bir iş bulma imkanları açısından da işin içindeki gidişatın şekillenmesi açısından da geçerli bir husustur. Peki bu kariyer basamakları nasıl çıkılmalı ve nereden başlanmalı? İşte tam olarak burada, kariyer hedefi olan gençlerimizin ilk hedeflerinden biri yüksek lisans derecesi almaktır. Yüksek lisans yapabilmek için gerekenler hususunda ise etrafta birçok bilgi kirliliği bulunmaktadır. Bu yazımızda da yüksek lisansa dair temel konuları açıklığa kavuşturmak, gençlerimize naçizane bir katkıda bulunmak niyetindeyiz.
Master Programları İçin Neler Gereklidir?
Yüksek lisans yapmak için en temel şart ALES’tir (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı). Her yıl üç kez olmak üzere belirli dönemlerde ÖSYM tarafından gerçekleştirilen bu sınavda Sayısal, Eşit Ağırlık ve Sözel olmak üzere üç farklı puan türü bulunmaktadır. Toplamda karşılaşacağınız 100 soru: 50 Türkçe ve 50 Matematik sorusundan oluşmaktadır. Türkçe bölümde karşılaşacağınız soruların tamamı paragraf, sözel mantık ve dil bilgisi soruları olarak karşımıza çıkarken, Matematik bölümünde de ilk 20-25 soru temel matematik, son 20-25 soruda ileri seviye matematik, geometri ve sayısal mantık soruları olarak karşınıza çıkmaktadır. Alan puanlarının hesaplanması ise, sınavda gerçekleştirdiğiniz netler üzerinden yapılmaktadır. Yüksek lisans programlarının alım yaptığı puan türü de genelde lisansa başlarken alım yapılan puan türü ile aynı olmakla birlikte bazen tüm alanlardan (SAY/EA/SÖZ) alım yapılmaktadır.
Her okul ve her programda olmamakla birlikte, genelde yaygın bir şekilde ikinci temel şart yabancı dil sınavı (YDS/YÖKDİL ve eşdeğeri) puanıdır. Bunun için de yine ÖSYM tarafından gerçekleştirilen yabancı dil sınavına girip iyi bir puan almanız gerekir. Bu arada iyi haber; YDS’de sadece doğru netler üzerinden hesaplama yapıldığı için yanlışlar doğruları götürmüyor! :) Alana göre değişiklik gösterebilir fakat karşılaştığımız en temel yabancı dil şartı da İngilizce’dir. Programa girişte yabancı dil şartı olmasa bile, akademik kariyer için olmazsa olmaz bir şarttır. Nitekim, geniş kapsamlı, mukayeseli ve özel araştırmaların temeli yabancı literatüre dayanmaktadır. Bu durumda tahmin edersiniz ki, en az bir yabancı dil elzem hale gelmektedir…
Son ve belki de en önemli şarta geldiğimizde ise, lisans mezuniyet ortalamanız olduğunu söylememiz gerekir. En önemli olarak vurgulamamızın sebebi de bu puanınızı mezun olduktan sonra asla değiştiremeyecek olmanızdır. Nitekim, ALES ve YDS puanlarınızı defalarca sınavlara girip yükseltebilirsiniz fakat, lisans ortalamanız 4 yıl boyunca sınavlarınızda gösterdiğiniz performansın ortalaması olduğu için zamanında tedbir alarak vize-final sınavlarınıza yönelik iyi çalışmalar yapmanız gerekmektedir. Bu arada ortalama en az ne kadar olması gerekir diye soran genç arkadaşlarımız muhakkak olacaktır. Buna net bir cevap vermek mümkün değil ama, 4’lük sistem üzerinden değerlendirirsek en az 3.00 ve üstü olması beklenir. Eğer puanınız 3.50 ve üzeri olursa, böylelikle bu durum akademik kariyer bağlamında lisans ortalamanız açısından gayet başarılı olduğunuzu gösterir ve önünüzde hiçbir engel kalmaz. Kısacası çokça çalışmak lazım...
Akademik kariyer için başka hiçbir yerde bulamayacağınız bir ek şart ise, akademi mekânını takip etmektir. :) Unutmamak gerekir ki, akademik kariyer için akademik ortamda kalmak hayat kurtarır...
Yüksek Lisans Programlarına Nasıl Başvurulur?
Bunu da kısaca anlatmak gerekirse, üniversitelerin lisansüstü eğitim enstitülerinin duyurularının takip edilmesi gerekmektedir. Her üniversitenin kendine göre takvimi olmakla birlikte, genel teamüle baktığımızda yüksek lisans programlarına alım duyuruları Mayıs – Haziran aylarında başlar, alım sınavları/mülakatları da Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında gerçekleştirilir ve Eylül ayı gibi de eğitim dönemi başlar.
Her üniversite duyurularıyla birlikte başvuru usulünün nasıl olduğunu, hangi belgelerin gerekli olduğunu adaylara açıklayıcı bir metin sunmaktadır. Usulüne göre (posta yoluyla, online veya şahsen) başvurular gerçekleştirilir ve mülakata kalmaya hak kazanan adaylar kısa bir süre içinde üniversiteler tarafından açıklanır. Böylelikle kazanmanız durumunda mülakat sürecine dahil olursunuz. Mülakatta da dikkat edilecek çokça husus var, bu başlı başına ayrı bir konuyu oluşturmaktadır fakat, bu konuda en temel tavsiyemiz ise; mezunu olduğunuz bölümün temel teorilerine, konularına ve dinamiklerine hakimiyetiniz sizi mülakatta başarılı kılacak en temel aktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yüksek Lisans Ne Kadar Sürer?
Bunu da anlatıp yazıyı sonlandıralım: Ülkemizdeki programlara göre değerlendirme yaptığımızda yüksek lisans bir yıl ders dönemi ve bir yıl tez dönemi olmak üzere iki yıl sürmektedir. Toplamda 4 dönemde bitirebileceğiniz master programlarını mezun olamamanız durumunda bir yıl daha uzatma, tezinizi bu süreçte teslim etme hakkınız bulunuyor fakat, siz siz olun zaruri durumlar hariç süreniz dışına çıkmamaya gayret gösterin. Bizden size tavsiye… :)
Diğer bir yazımızda da yüksek lisansı kimler yapma(ma)lı, yüksek lisansın detayları nelerdir gibi konulara değinmenin isabetli olacağını düşünmekle beraber, bu yazının akademik kariyer düşünen genç arkadaşlarımıza küçücük bir katkı olmasını canı gönülden ümit ediyorum.
“Büyük sıçrayışı gerçekleştirmek isteyen, birkaç adım geriye gitmek zorundadır.
Bugün yarına, dünle beslenerek yol alır.” Bertolt Brecht
Sağlıcakla ve esenlikle kalın.
Akademi Mekânı
Comments